Een knuppelhaar kan weliswaar een dode haar genoemd worden, maar in de regel is het grootste deel van het haar dood dat zichtbaar is. De enige levende cellen in een groeiend haargebied zullen aanwezig zijn aan de basis, onder de huid. Een knuppelhaar bevat echter helemaal geen levende cellen meer. Gemiddeld zijn 15 procent van alle haren die op je hoofd groeien knuppelharen.
Hoe wordt een knuppelhaar gevormd?
Knuppelharen zijn normale haren die in de anagene groeifase van het haar zich hebben ontwikkeld. Haren groeien van de basis, die bevestigd is aan de dermale papil en de haarvaten die voor de bloedtoevoer zorgen. Op het moment dat ze het einde van de anagene fase hebben bereikt, dan zullen ze echter minder pigment aanmaken, waardoor de basis licht van kleur wordt. De basis van het haar zal vervolgens loskomen te zitten van de dermale papil die voor nieuw haargroei en de bloedtoevoer zorgt.
Er zal zich een harde bult onderaan het haar gaan vormen die bestaat uit gekeratiniseerd weefsel. Hierdoor kan er niet meer lengte aan het haar toe worden gevoegd. Door de bult die zich heeft gevormd, blijft de haar echter op zijn plaats zitten voor de duur van wel drie tot vier maanden. De periode van twee weken waarin een haar verandert in een knuppelhaar wordt de catagene fase genoemd. Op het moment dat de af is gelopen, komt het haarzakje in de zogenaamde telogene fase, wat kan worden gezien als een rustfase.
Wat gebeurt er met de knuppelhaar?
De bult (knuppel) aan de basis van het haar houdt een knuppelhaar vast in het hartzakje. Je zult je wellicht maar moeilijk in kunnen denken dat 10 tot 20 procent van al je haren bestaat uit knuppelharen, of haren die daarin aan het veranderen zijn. Het knuppelhaar is gestopt met groeien, maar het zal nog niet uitvallen, dat gebeurt pas na drie tot vier maanden. Een knuppelhaar kan erg lang zijn op het ogenblik dat het uitvalt, aangezien de haar het einde van de anagene groeifase heeft bereikt. Indien je nooit je haar knipt, dan kan een knuppelhaar zelfs wel 18 tot 30 centimeter, of zelfs langer worden.
Knuppelharen zullen tijdens de telogene en vroege anagene fase onder normale omstandigheden uit worden gescheiden. Je verliest knuppelharen bijvoorbeeld op momenten dat je je haar wast, kamt, in model brengt of wanneer je op je hoofd krabt. Wanneer je lange haren op je hoofdkussen, of in de afvoer van het bad of de douche vindt, dan zijn dit waarschijnlijk knuppelharen. De haren die in je borstel zitten, kunnen ook knuppelharen, maar even goed dode haren, zijn. Je kunt dit echter gemakkelijk achterhalen door te kijken of er een (vaak lichtgekleurd) bolletje bij de haarwortel zichtbaar is.
Knuppelharen zullen reageren op allerlei producten die worden gebruikt om bijvoorbeeld je haar te verven. Net zoals de haren die nog wel actief groeien. Het enige verschil is echter dat de knuppelharen niet langer meer groeien vanaf de basis.
Heb je teveel knuppelharen?
Normaal gesproken zal 80 tot 90 procent van je haar actief groeien gedurende de anagene fase. Maar bijvoorbeeld het volgen van een crash-dieet, blootstelling aan stress en nog een heleboel andere factoren, kunnen ertoe leiden dat er meer haarzakjes tegelijkertijd in de catagene fase terecht zullen komen. Het gevolg is dat je dan te maken krijgt met meer knuppelharen dan normaal en bovendien zul je deze haren uiteindelijk op vrijwel hetzelfde moment verliezen. Dit fenomeen staat ook wel bekend als telogeneffluvium en vindt plaats in een vaag patroon. Je zult het waarschijnlijk pas op gaan merken als je de knuppelharen bijna tegelijkertijd kwijtraakt en daardoor je haar opeens minder vol is.